20 podstawowych komend Linuksa, które każdy początkujący powinien dobrze znać

Linux to potężny system operacyjny, który oferuje elastyczność, stabilność i bezpieczeństwo. Podczas gdy jego interfejs (CLI) może być onieśmielający dla początkujących, opanowanie podstawowych komend jest pierwszym krokiem do osiągnięcia biegłości. Niniejszy przewodnik przedstawia 20 podstawowych poleceń systemu Linux, które każdy początkujący powinien znać, wraz z praktycznymi przykładami.

1. ls – Lista zawartości katalogów

Syntax:
ls [options] [directory]
Przykłady:

  • ls: Wyświetla listę plików w bieżącym katalogu.
  • ls -l: Wyświetla szczegółowe informacje (uprawnienia, rozmiar, data modyfikacji).
  • ls -a: Dołącza ukryte pliki (pliki zaczynające się od .).

2. cd – zmiana katalogu

Komenda cd nawiguje po katalogach.
Syntax:
cd [directory]
Przykłady:

  • cd /home/user: Move to the /home/user directory.
  • cd ..: Move up one directory level.
  • cd ~: Navigate to the home directory.

3. pwd – Drukuj katalog bieżący

Komenda pwd pokazuje bieżący katalog, w którym się znajdujesz.
Syntax:
pwd
Przykład:

  • Jeśli jesteś w /home/user/documents, wpisanie pwd daje wynik:

/home/user/documents

4. mkdir – Tworzenie katalogów

Komenda mkdir tworzy nowe katalogi.
Syntax:
mkdir [directory_name]
Przykłady:

  • mkdir projects: Utworzenie katalogu o nazwie „projects”.
  • mkdir -p projects/web: Tworzy zagnieżdżone katalogi.

5. rm – Usuwanie plików lub katalogów

Komenda rm usuwa pliki i katalogi.
Syntax:
rm [options] [file/directory]
Przykłady:

  • rm plik.txt: Usuwa plik o nazwie plik.txt.
  • rm -r folder: Rekursywnie usuwa katalog i jego zawartość.

Uwaga: Używaj ostrożnie; usuniętych plików nie można odzyskać.

6. cp – Kopiowanie plików i katalogów

Komenda cp kopiuje pliki i katalogi.
Syntax:
cp [source] [destination]
Przykłady:

  • cp plik.txt backup/: Skopiuj plik.txt do katalogu kopii zapasowej.
  • cp -r folder/ backup/: Rekursywnie kopiuje katalog.

7. mv – Przenoszenie lub zmiana nazwy plików

Polecenie mv przenosi lub zmienia nazwy plików i katalogów.
Syntax:
mv [source] [destination]
Przykłady:

  • mv plik.txt backup/: Przenosi plik.txt do katalogu kopii zapasowej.
  • mv stara_nazwa.txt nowa_nazwa.txt: Zmiana nazwy pliku.

8. cat – Konkatenacja i wyświetlanie zawartości pliku

Komenda cat wyświetla zawartość pliku.
Syntax:
cat [file]
Przykłady:

  • cat plik.txt: Wyświetlenie zawartości pliku plik. txt.
  • cat file1.txt file2.txt > combined.txt: Połączenie dwóch plików w jeden.

9. nano – Edytor tekstu

nano to prosty edytor tekstu wiersza poleceń do tworzenia lub edycji plików.
Syntax:
nano [file]
Przykłady:

  • nano notes.txt: Otwiera lub tworzy plik notes.txt do edycji.
  • Użyj Ctrl+O, aby zapisać i Ctrl+X, aby wyjść.

10. chmod – Zmiana uprawnień do plików

Komenda chmod modyfikuje uprawnienia do plików.
Syntax:
chmod [permissions] [file]
Przykłady:

  • chmod 755 script.sh: Przyznanie uprawnień do wykonywania właścicielowi i uprawnień do odczytu innym.
  • chmod +x plik.sh: Dodaje uprawnienia execute do pliku.

11. chown – Zmiana właściciela pliku

Komenda chown zmienia własność plików lub katalogów.
Syntax:
chown [user:group] [file]
Przykłady:

  • chown user plik.txt: Zmiana właściciela na „user”.
  • chown user:group folder: Zmiana właściciela na użytkownika i grupę.

12. find – wyszukiwanie plików

Komenda find wyszukuje pliki i katalogi na podstawie różnych kryteriów.
Syntax:
find [path] [criteria]
Przykłady:

  • find /home -name „plik.txt”: Wyszukuje plik.txt w katalogu /home.
  • find . -type d: Znajduje wszystkie katalogi w bieżącej lokalizacji.

13. grep – Wyszukiwanie wzorców tekstowych

Komenda grep wyszukuje wzorce w plikach.
Syntax:
grep [pattern] [file]
Przykłady:

  • grep „error” log.txt: Wyszukiwanie słowa „error” w pliku log.txt .
  • grep -i „warning” log.txt: Wyszukiwanie słowa „warning” bez uwzględniania wielkości liter.

14. df – Wykorzystanie miejsca na dysku

Komenda df pokazuje dostępną przestrzeń dyskową.
Syntax:
df [options]
Przykłady:

  • df -h: Wyświetla użycie dysku w formacie czytelnym dla człowieka.
  • df /dev/sda1: Sprawdza przestrzeń dla określonej partycji.

15. du – Rozmiar katalogu

Komenda du szacuje rozmiar katalogów lub plików.
Syntax:
du [options] [path]
Przykłady:

  • du -sh folder: Pokazuje całkowity rozmiar folderu.
  • du -a: Wyświetla rozmiary wszystkich plików i katalogów.

16. ps – Status procesu

Komenda ps wyświetla informacje o uruchomionych procesach.
Syntax:
ps [options]
Przykłady:
ps: Pokazuje procesy w bieżącej sesji.
ps aux: Wyświetla wszystkie procesy ze szczegółowymi informacjami.

17. top – Przeglądarka procesów w czasie rzeczywistym

Komenda top zapewnia dynamiczny podgląd procesów w czasie rzeczywistym.
Syntax:
top
Przykłady:
Uruchomienie top i monitorowanie użycia procesora i pamięci.
Naciśnij q, aby wyjść.

18. tar – archiwizacja plików

Komenda tar tworzy i rozpakowuje archiwa.
Syntax:
tar [options] [archive_name] [files/directories]
Przykłady:
tar -cvf backup.tar folder: Utworzenie archiwum folderu.
tar -xvf backup.tar: Wyodrębnienie archiwum.

19. wget – Pobieranie plików

Komenda wget pobiera pliki z Internetu.
Syntax:
wget [URL]
Przykłady:
wget http://example.com/file.zip: Pobiera plik z podanego adresu URL.
wget -c http://example.com/largefile.zip: Wznawia częściowo pobrany plik.

20. curl – Przesyłanie danych

Komenda curl przesyła dane przy użyciu różnych protokołów sieciowych.
Syntax:
curl [options] [URL]
Przykłady:
curl http://example.com: Pobieranie strony internetowej.
curl -O http://example.com/file.zip: Pobieranie pliku.
Opanowanie tych 20 komend znacznie zwiększy twoją zdolność do pracy z Linuksem. Niezależnie od tego, czy zarządzasz plikami, poruszasz się po katalogach, czy monitorujesz procesy, polecenia te stanowią podstawę administracji Linuksem. Ćwicz regularnie i łącz te polecenia, aby zautomatyzować zadania i poprawić swoją wydajność.


Zrób pierwszy krok w kierunku poznania Linuksa dzięki kursowi Wprowadzenie do Linuksa przygotowanemu przez The Linux Foundation. Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym, czy chcesz wzmocnić swoje umiejętności, ten kompleksowy, samodzielny kurs zapewni ci wiedzę i pewność siebie, aby poruszać się po świecie open source.
Ucz się we własnym tempie. Zdobądź pożądane umiejętności. Podnieś swoją karierę.

Zapisz się teraz i zacznij za darmo!

Leave a Reply